Ανασκόπηση κι ευχές για το MedINA από τον Ρήγα Ζαφειρίου

Ανασκόπηση κι ευχές για το MedINA από τον Ρήγα Ζαφειρίου

  • ENG

Ο Ρήγας Ζαφειρίου, έγινε μέρος της ομάδας του MedINA το 2017 ως σύμβουλος αειφόρου ανάπτυξης και τουρισμού με έμφαση στο νησί των Κυθήρων, από όπου και κατάγεται.

Με σπουδές στη αειφόρο γεωργία και την ανάπτυξη της υπαίθρου, ο Ρήγας σέβεται βαθιά τη γη και όσα αυτή μας προσφέρει. Έρχεται πάντα στο γραφείο με ένα πλατύ χαμόγελο και μια νέα, υγιεινή συνταγή να μοιραστεί!

Μετά από όλα αυτά, ο συντονισμός των Προγραμμάτων για τα Αειφόρα Αγροδιατροφικά Συστήματα ήταν μονόδρομος τόσο για τον ίδιο όσο και τον οργανισμό! Ακολουθεί η προσωπική του κατάθεση, μαζί με πολλές ευχές.

«Άρχισα να δουλεύω στο MedINA πολύ οργανικά και σταδιακά όλο και με πιο γεμάτη ατζέντα για τον οργανισμό. Καταρχάς, το MedINA με βρήκε στα Κύθηρα ως μέλος της τοπικής κοινότητας. Εκείνη την εποχή ξεκινούσε το έργο της πιλοτικής εφαρμογής του INCREAte στα Κύθηρα.

Ήταν ο μόνος οργανισμός τόσο κοντά σε αυτά που είχα κάνει μέχρι τότε, μιλώντας ταυτόχρονα για φυσική και πολιτιστική κληρονομιά, οπότε ταιριάξαμε απόλυτα και με τα παιδιά και με την ταυτότητα του οργανισμού. Σήμερα συνεχίζω οργανικά, όπως ξεκίνησα, με πολύ περισσότερες εμπειρίες όμως!

Ήδη από το 2018, είχαμε ξεκινήσει τις έρευνες στα Κύθηρα για να γίνει ένα επιδεικτικό έργο για την παραδοσιακή και αειφόρο διαχείριση του νερού. Τρεις άνθρωποι, με διαφορετικές προσωπικές διαδρομές, βρεθήκαμε σε κοινό τόπο, σε μια κατάλληλη συνθήκη για να αναβιώσουμε την παραδοσιακή πρακτική των «δέσεων» και να δώσουμε συνέχεια στα έργα του Μανώλη Γλέζου με ενθουσιασμό, επιμονή και μεράκι.

Έτσι, αυτή η τοπική γνώση, που με παραλλαγές συναντάται και σε άλλα σημεία της Μεσογείου, έγινε κάτι απτό και χρήσιμο για την τοπική κοινότητα. Το 2020, Ο Καραβάς Κυθήρων πήρε τη σκυτάλη από την Απείρανθο της Νάξου. Ο Μανώλης Γλέζος, επίτιμος διδάκτορας του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών του ΑΠΘ και του Πανεπιστημίου Πατρών, είχε επισκεφθεί τον Καραβά στις 13 Οκτώβρη του 2000 και είχε μείνει έκπληκτος με την ξερολιθική υποδομή της ξακουστής ρεματιάς, η οποία είναι σμιλεμένη γεμάτη νερόμυλους, γεφύρια, πηγές, νεραύλακα, πεζούλια, στέρνες, πλύστρες κ.ά. Στην ομιλία του στον Κυθηραϊκό Σύνδεσμο της Χώρας Κυθήρων εκείνο το βράδυ, είχε αναφερθεί σε λύσεις σαν και αυτές για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας.

Χρειάστηκε να περάσουν πάνω από 20 χρόνια και πολλά εμπόδια για να γίνει το έργο αυτό πραγματικότητα. Με τον τότε συνάδελφο Νίκο Γεωργιάδη να ηγείται της όλης προσπάθειας και τον Χάρη Τζωρτζόπουλο, βιοκαλλιεργητή και πρόεδρο του Κοινωφελούς Ιδρύματος «Πατρίκιος Σχολή Καραβά», ο οποίος είχε προσκαλέσει τότε τον Μανώλη Γλέζο στα Κύθηρα, χτίσαμε τους αναβαθμούς με τοπικούς εθελοντές, ένα πρόθυμο συνεργείο και την ηθική υποστήριξη πολλών ακόμα ανθρώπων. Ο μικρός προϋπολογισμός που εξασφάλισε με κόπο το Κυθηραϊκό Ίδρυμα Πολιτισμού και Ανάπτυξης (ΚΙΠΑ) έγινε ένα μικρό αλλά μαγικό έργο, ο αντίκτυπος του οποίου ξεπέρασε τα όρια του νησιού.

Το δικό μου μυαλό πήγε κάποια χρόνια πίσω, στο 2013, όταν στη μελέτη επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής σε παραδοσιακά συστήματα γεωργίας, που είχα κάνει ως σύμβουλος της UNESCO, είχα προτείνει την ολοκληρωμένη διαχείριση υδατικών πόρων με διάφορα έργα μικρής κλίμακας όπως οι λίθινοι αναβαθμοί. Με την υιοθέτηση και τον συντονισμό της ομάδας του MedINA και συνεργατών, η λύση αυτή έχει ήδη περάσει από την Πάρο, ταξιδεύει τώρα στη Σίφνο και την Ίο, ενώ πρόσφατα ξαναγύρισε και στην UNESCO στο Διεθνές συνέδριο “Ancestral Hydro-technologies” στη Βαρκελώνη.

Η ευχή μου είναι η λύση αυτή να εξελιχθεί, να εμπλουτιστεί με συνοδά έργα και νέες εφαρμογές και να γίνει ακόμα πιο χρήσιμη και αποτελεσματική για τις κοινότητες στις οποίες υλοποιείται.

Το MedINA αλλάζει διαρκώς, απαντώντας με καινοτόμο τρόπο στις κρίσιμες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η κοινωνία, ειδικά στις μικρές, απομακρυσμένες και λιγότερο ευνοημένες περιοχές της Ελλάδας.

Ειδικά, το τελευταίο διάστημα, ο οργανισμός έχει μεταμορφωθεί πλήρως από το στρατηγικό σχέδιο, τα προγράμματα «ομπρέλα», το διοικητικό του συμβούλιο, την εντονότερη διάδραση με την τοπική κοινωνία και τα επίκαιρα ζητήματα με τα οποία καταπιάνεται.

Το MedINA σημαίνει φροντίδα για τον πλούτο που παραλάβαμε από τους προηγούμενους και ελπίδα για τον άγνωστο κόσμο που θα παραδώσουμε στους επόμενους. Εύχομαι να διαμορφώσει νέους ορίζοντες, συμβάλλοντας στη μεγαλύτερη πρόκληση της εποχής: την αυθεντικά αειφόρο και δίκαιη ανάπτυξη για την ευημερία των τοπικών κοινοτήτων. Η ανάπτυξη αυτή είναι αποτελεσματική, αξιοποιώντας όλη τη διαθέσιμη ανθρώπινη γνώση, παραδοσιακή και επιστημονική, παντρεύοντάς την με έξυπνες λύσεις και νέες τολμηρές ιδέες. Η αποκατάσταση τη σχέσης του ανθρώπου με τον τόπο του, την κοινωνία, την τροφή του και γενικά με τον φυσικό κόσμο είναι στο επίκεντρο για τη δημιουργία αειφόρων αγροδιατροφικών συστημάτων».