Το τελευταίο διάστημα, ιδίως κατόπιν την ανακήρυξης των 409 χιλιομέτρων της Vjosa και των παραποτάμων της ως Εθνικό Πάρκο από την Αλβανική Κυβέρνηση, ο Αώος λαμβάνει διεθνή αναγνώριση μέσω της παρουσίασής του σε πολυάριθμα διεθνή μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Η εφημερίδα Guardian δημοσίευσε το Μάρτιο δύο εκτενή ρεπορτάζ για την ιστορική στιγμή ανακήρυξης του πρώτου εθνικού πάρκου άγριου ποταμού στην Ευρώπη, Vjosa Park Kombetar, που σηματοδοτεί μία νέα εποχή για τη διατήρηση των εσωτερικών υδάτων της Ευρώπης. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις της συμμαχίας, EcoAlbania, Riverwatch, EuroNatur και MedINA, υπογραμμίζουν ότι χρειάζεται να ληφθούν κι άλλες γενναίες αποφάσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ώστε να κατοχυρωθούν θεσμικά τόσο το δέλτα του ποταμού στην Αλβανία, όσο και οι πηγές του στην Ελλάδα και ιδίως το τμήμα της λεκάνης απορροής του, που παραμένει έως σήμερα απροστάτευτο, αφήνοντας συνολικά 70 χιλιόμετρα ροής εκτεθειμένα στη μεγάλη απειλή των μικρών υδροηλεκτρικών φραγμάτων.
Το θέμα καλύφθηκε, επίσης, από το Ιταλικό μέσο Corriere, τα Γερμανικά Spiegel, Die Zeit, Sueddeutsche, Frankfurter Allgemeine Zeitung & ORF και τα Γαλλικά μέσα RTS και Reporterre.
Στα δημοσιεύματα του περιοδικού New Scientist της Μεγάλης Βρετανίας, η Αλεξάνδρα Παππά, Υπεύθυνη Προγραμμάτων για το Νερό του MedINA, δήλωσε: “Υπάρχουν σχέδια για ένα σύνολο μικρών υδροηλεκτρικών έργων στην Ελληνική πλευρά των συνόρων. Τέσσερα λειτουργούν ήδη σε παραποτάμους του Αώου, και σαρανταπέντε, επιπλέον, προωθούνται. Εάν κατασκευαστούν, θα αλλοιώσουν την ελεύθερη ροή και το χαρακτήρα του Αώου/Vjosa”. Στο Αλβανικό Citizens channel η Αλεξάνδρα Παππά τόνισε ότι η Ελληνική Κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να χαρακτηρίσει το τμήμα της λεκάνης απορροής του Αώου, που δεν προστατεύεται, ως “Προστατευόμενο Φυσικό Σχηματισμό”, μία χαμηλή κατηγορία προστασίας, που όμως δύναται να σταματήσει την κατασκευή των υδροηλεκτρικών στην περιοχή. Ωστόσο, εφόσον αυτό δεν πραγματοποιήθηκε πριν τις εθνικές εκλογές του 2023, θα είναι πολύ δύσκολο να γίνει πράξη μετά τις εκλογές, κυρίως λόγω του ότι παράλληλα εκδίδονται οι άδειες για αυτά τα έργα και, έτσι, αυξάνονται οι πιθανότητες να προκύψουν ζητήματα ασφάλειας δικαίου για τους επενδυτές, όταν και εάν μία τέτοια απόφαση γίνει πράξη. “Εάν κατασκευαστούν φράγματα στην Ελληνική πλευρά των συνόρων, αυτό θα έχει επιπτώσεις και στην Αλβανία, και το αντίθετο. Αν είχαν γίνει τα φράγματα στο Kalivaç ή στο Poçem της Αλβανίας, ο Αώος στην Ελλάδα θα είχε επηρεαστεί. Πρόκειται για ένα ενιαίο οικοσύστημα από τις πηγές του μέχρι τις εκβολές του”.
