Έπειτα από τις τριμερείς διαπραγματεύσεις μεταξύ αντιπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μέχρι αργά το βράδυ της 9ης Νοεμβρίου, επιτεύχθηκε συμφωνία ότι ο Νόμος για την Αποκατάσταση της Φύσης θα αποκαταστήσει τουλάχιστον το 20% των χερσαίων και θαλάσσιων περιοχών της ΕΕ έως το 2030. Διατηρήθηκε, επίσης, ο στόχος για όλα τα οικοσυστήματα που χρήζουν αποκατάστασης έως το 2050, ενώ τα κράτη μέλη θα πρέπει να θέσουν σε εφαρμογή μέτρα έως το 2030 για την αποκατάσταση τουλάχιστον του 30% των οικοτόπων που βρίσκονται σε κακή κατάσταση. Τα κράτη μέλη θα πρέπει, επίσης, να θεσπίσουν μέτρα για την αποκατάσταση τουλάχιστον του 60% των οικοτόπων σε κακή κατάσταση έως το 2040 και τουλάχιστον του 90% έως το 2050.
Αν και όλα τα οικοσυστήματα που αρχικά καλύπτονταν από το νόμο εξακολουθούν να περιλαμβάνονται στη συμφωνία, τα άρθρα έχουν αποδυναμωθεί σε σχέση με την αρχική πρόταση της Επιτροπής και τη θέση του Συμβουλίου. Στο νόμο περιλαμβάνονται, επίσης, πολλές εξαιρέσεις και ιδιαίτερη ευελιξία όσον αφορά τις υποχρεώσεις των κρατών μελών.
Διαφορετικοί στόχοι αποκατάστασης θα ισχύουν για τα διάφορα οικοσυστήματα και τα κράτη μέλη θα αποφασίσουν τα ειδικά μέτρα που θα εφαρμόζονται στην επικράτειά τους. Για τον σκοπό αυτό, θα αναπτύξουν εθνικά σχέδια αποκατάστασης, θέτοντας προτεραιότητες ανάλογα με τις ανάγκες αποκατάστασης και μέτρα προσαρμοσμένα στο τοπικό πλαίσιο και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους. Τα σχέδια αναμένεται να αναπτυχθούν με τη συμμετοχή των τοπικών κοινοτήτων και της κοινωνίας των πολιτών και θα πρέπει να επιδιώκουν συνέργειες για τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής, την προσαρμογή στις επιπτώσεις της και την πρόληψη καταστροφών, καθώς και για τη γεωργία και τα δάση. Ειδικοί στόχοι θα τεθούν για τα διάφορα οικοσυστήματα, όπως τα ποτάμια, τα χερσαία, τα αστικά, τα θαλάσσια.
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε πρέπει τώρα να εγκριθεί από τα κράτη μέλη, καθώς και να υποβληθεί σε κρίσιμη ψηφοφορία από την επιτροπή περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αργότερα εντός του έτους. Στο στάδιο αυτό, συντηρητικές ομάδες ενδέχεται να επιχειρήσουν να αποδυναμώσουν τον νόμο για άλλη μια φορά. Εάν, ωστόσο, η πρόταση περάσει με επιτυχία τα επόμενα βήματα, θα περάσει στη συνέχεια από την τελική ψηφοφορία της ολομέλειας του Κοινοβουλίου, η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί τον Δεκέμβριο του 2023.
Μόλις ο νόμος εγκριθεί και εφαρμοστεί στα κράτη μέλη της ΕΕ, αναμένεται να συμβάλει καθοριστικά στην επίτευξη της κλιματικής ουδετερότητας έως το 2050 και στην αύξηση της ετοιμότητας και της ανθεκτικότητας της Ευρώπης στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης. Υπενθυμίζεται ότι τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν στους στόχους του νέου νόμου στο πλαίσιο του παγκόσμιου πλαισίου για τη βιοποικιλότητα Kunming-Montréal κατά τη διάρκεια της COP15 για τη βιοποικιλότητα τον Δεκέμβριο του 2022.
Η πρόταση για έναν νόμο για την αποκατάσταση της φύσης έλαβε πρωτοφανή υποστήριξη από πάνω από ένα εκατομμύριο πολίτες, επιχειρήσεις, επιστήμονες και πολλούς άλλους ενδιαφερόμενους.
Πηγές:
Nature Restoration Law Emerges from Trilogue – What’s Changed? arc.2020.eu
Commission welcomes agreement between European Parliament and Council on Nature Restoration Law. ec.europa.eu
RestoreNature Press Release, November 10th, 2023. clientearth.org
