Την Πέμπτη, 6 Απριλίου 2023, το MedINA συμμετείχε στην εκδήλωση λόγου “Φωτογραφία και Περιβάλλον”, με κυρίαρχο θέμα τα στοιχεία του ελληνικού τοπίου.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της 8ης Μπιενάλε Θεσσαλονίκης και της έκθεσης φωτογραφίας του Ελληνοκαναδού φωτογράφου Χρήστου Δικαιάκου, “Ο κόσμος ως ανοιχτό στούντιο”, η οποία πραγματεύεται τη σχέση του ανθρωπογενούς με το φυσικό τοπίο, την αγροτική παραγωγή και τις γεωργικές πρακτικές, καθώς και το αστικό τοπίο. Η διοργάνωση της εκδήλωσης έγινε από το Ίδρυμα HEINRICH-BÖLL-STIFTUNG σε συνεργασία με το ΜΟΜus – Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, όπου φιλοξενείται και η έκθεση φωτογραφίας του Χρήστου Δικαιάκου.
Ο Θύμιος Δημόπουλος, Υπεύθυνος για τα προγράμματα τοπίου στο MedINA, μέσω της ομιλίας του “Στα ίχνη της ιστορίας του αγροτικού τοπίου: Μεταβολές χρήσεων και αντιλήψεων”, μετέφερε στιγμές της ιστορίας του αγροτικού τοπίου, μέσα από την εμπειρία των δράσεων του MedINA στις περιοχές της Δυτικής Μεσσηνίας, της Πίνδου, της Λήμνου και της Πρέσπας.
“Το τοπίο δεν είναι ποτέ ένα – είναι όσα και τα βλέμματα που το κοιτούν, καθώς η αντίληψη του παρατηρητή παίζει κεντρικό ρόλο στον προσδιορισμό του. Τα τοπία είναι νοητικές και συναισθηματικές κατασκευές και οι αλλαγές που συμβαίνουν μέσα τους, σημαίνουν αλλαγές και στις αντιλήψεις μας γι’ αυτά”, τόνισε κατά τη διάρκεια της παρουσίασής του.
Ξεδιπλώνοντας αυτή την τοποθέτηση, αναφέρθηκε αρχικά στην περιοχή της Δυτικής Μεσσηνίας, ένα αγροτικό τοπίο που χαρακτηρίζεται από την καλλιέργεια της ελιάς, αλλά έχει παραμείνει χαραγμένο στις μνήμες των ντόπιων ως ένας τόπος καλλιέργειας της κορινθιακής σταφίδας.
Μια αντίστοιχη διάστιξη μεταξύ της διαφορετικής οπτικής του τόπου από τους κατοίκους και τους επισκέπτες μεταφέρθηκε και για τη Βωβούσα της Πίνδου, με τους πρώτους να εστιάζουν στην εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας και τους επισκέπτες να απολαμβάνουν τα δάση που διαμόρφωσαν -ανά τα χρόνια- ένα φυσικό τοπίο.
Αναφορά έγινε και στο τοπίο της Λήμνου, το οποίο ενώ παραμένει -σε μεγάλο βαθμό- αναλλοίωτο, στα μάτια των ντόπιων μοιάζει εγκαταλελειμμένο λόγω της αλλαγής στον τρόπο λειτουργίας κι εξέλιξης της παραδοσιακής “μάντρας”.
Τέλος, ανέλυσε πως ο λόγος των οικολόγων και ειδικών του περιβάλλοντος επαναδιαμόρφωσε το πως βλέπουν οι επισκέπτες το τοπίο της Πρέσπας και πως η γεωγραφική της θέση στα σύνορα επηρεάζει την κοινή αντίληψη για το τοπίο της περιοχής διαχρονικά.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν και εξέφρασαν τις θέσεις τους ο διπλωματούχος ξεναγός και ακτιβιστής Ιωάννης Κουτσόγλου και ο φωτογράφος Δημήτρης Τοσίδης. Η συζήτηση έγινε υπό τον συντονισμό της Διευθύντριας του MOMus, Ηρούς Κατσαρίδου.