Η ιστορία διάσωσης και διατήρησης του ποταμού Αώου, του τελευταίου ποταμού ελεύθερης ροής στην Ευρώπη, από τη δεκαετία του ‘80 μέχρι σήμερα.
«Ο Αώος είναι κατάμεστος από ζωή..Φιλοξενεί πολλά είδη ψαριών, ενώ γύρω του δημιουργούνται βιότοποι που είναι σημαντικοί για είδη όπως είναι η αρκούδα, ο λύκος και η βίδρα. Έχει μια μεγάλη ποικιλία ενδιαιτημάτων που έιναι σημαντικά για τη διατήρηση πολλών ειδών στη χώρα μας»
-Τόνια Γαλάνη, Βιολόγος, Πίνδος Περιβαλλοντική
Αυτή την περίοδο σχεδιάζεται η κατασκευή 62 μικροφραγμάτων σε όλη τη λεκάνη απορροής του ποταμού και είναι απαραίτητο να διαπιστωθεί εάν και κατά πόσον η δημιουργία τους πληροί τους περιβαλλοντικούς όρους. Η δημιουργία ενός φράγματος, εκτός από τις συνέπειες στο περιβάλλον, επηρεάζει τη ζωή και τις δραστηριότητες των ανθρώπων, ειδικά στις τοπικές κοινωνίες.
«Ένας χώρος που θα κατακλυστεί θα οδηγήσει κάποιους ανθρώπους στο να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, ενώ σημαντικές είναι και οι μνήμες των ανθρώπων που συνδέονται με τον χώρο. Μια κοινότητα που βλέπει το χωριό της να κατακλύζεται χάνει τη συλλογική της μνήμη»
-Αλέξης Κατσαρός, Υπεύθυνος Ανάπτυξης Προγραμμάτων, MedINA
Αυτή τη στιγμή 20 οργανισμοί σε 14 χώρες συνεργάζονται για την παρακολούθηση της μεταναστευτικής διαδρομής του Ασπροπάρη, αυτού του άλλοτε δημοφιλούς πτηνού, που τα τελευταία 40 χρόνια ο πληθυσμός του έχει μειωθεί δραματικά. Τα πουλιά αυτά δεν έχουν σύνορα και οι διακρατικές συνεργασίες είναι σημαντικές για την προστασία τους, όπως επισημαίνει η περιβαλλοντολόγος Βικτώρια Σ. Μούλεν.
Στην Ελλάδα, το μεγαλύτερο μέρος του Αώου βρίσκεται εντός των ορίων του Εθνικού Πάρκου Β. Πίνδου και διασχίζει στο πέρασμά του 10 περιοχές NATURA 2000. Τα 20χλμ του ποταμού από το γεφύρι της Κόνιτσας μέχρι τα Ελληνοαλβανικά σύνορα δεν προστατεύονται αυτή τη στιγμή. Αυτή τη στιγμή υπάρχει συνεργασία Ελλάδας-Αλβανίας, μέσω ιδιωτικών πρωτοβουλιών της κοινωνίας των πολιτών, προσβλέποντας σε διακρατική συνεργασία για την προστασία του ποταμού, αναφέρει η Αλεξάνδρα Παππά, Υπεύθυνη Προγραμμάτων του MedINA.
Το MedINA και οι συνεργάτες του υλοποιούν το έργο «Σώζοντας τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής στην Ευρώπη – Αώος/Vjosa», με στόχο να αποτρέψουν την κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών που θα θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρο το οικοσύστημα του ποταμού, επηρεάζοντας την πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Ένας άλλος στόχος του έργου είναι η προώθηση του χαρακτηρισμού του ποταμού Αώου/Vjosa ως διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής και η δημιουργία του πρώτου διακρατικού πάρκου άγριου ποταμού της Ευρώπης.