Ο ποταμός Αώος/Vjosa, ο οποίος εκτείνεται κατά μήκος της διασυνοριακής περιοχής της Ελλάδας και της Αλβανίας, είναι ένας από τους τελευταίους ποταμούς ελεύθερης ροής της Ευρώπης. Με εξαίρεση ένα φράγμα στις πηγές του, ο ποταμός Αώος/Vjosa ρέει ελεύθερα για πάνω από 270 χιλιόμετρα, κυλώντας μέσα από όμορφα φαράγγια, και σχηματίζοντας πέταλα και μαιάνδρους στο ταξίδι του προς τη θάλασσα. Αυτό που κάνει αυτόν τον ποταμό πραγματικά ξεχωριστό σε διεθνές επίπεδο είναι το γεγονός ότι σχεδόν όλοι οι παραπόταμοι του είναι ελεύθεροι, δημιουργώντας ένα μοναδικό δίκτυο ποταμών και ρεμάτων γεμάτων ζωή.
Ωστόσο, αυτός ο ασύγκριτος ευρωπαϊκός πόρος απειλείται από την κατασκευή υδροηλεκτρικών σταθμών. Εάν υλοποιηθούν αυτά τα σχέδια, θα μετατρέψουν τη λεκάνη απορροής του σε μια σειρά από τεχνητές λίμνες, διακόπτοντας τη φυσική ροή του και εμποδίζοντας έτσι ουσιαστικές λειτουργίες, που με τη σειρά τους θα έχουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στη βιοποικιλότητα όσο και στις τοπικές κοινότητες που ζουν και δραστηριοποιούνται κατά μήκος του.
Το έργο “Σώζοντας τον τελευταίο ποταμό ελεύθερης ροής της Ευρώπης” -Saving Europe’s last free flowing wild river–Vjosa/Aoos- ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2018. Ο στόχος του είναι να αποτρέψει την κατασκευή υδροηλεκτρικών εγκαταστάσεων που θα θέσουν σε κίνδυνο ολόκληρο το οικοσύστημα του ποταμού, επηρεάζοντας την πλούσια φυσική και πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής. Στόχος του είναι επίσης να προωθήσει τον χαρακτηρισμό του ποταμού Αώου/Vjosa ως διασυνοριακής προστατευόμενης περιοχής που θα αποτελέσει το πρώτο διασυνοριακό πάρκο άγριου ποταμού της Ευρώπης. Οι δραστηριότητες χωρίζονται σε πέντε κύριες στρατηγικές: ευαισθητοποίηση του κοινού και άσκηση πίεσης στους λήπτες αποφάσεων, παρακολούθηση της νομοθεσίας και άσκηση θεσμικής πίεσης στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για τη βελτιστοποίηση του νομοθετικού πλαισίου σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο,‧ συμμετοχή τοπικών ενδιαφερομένων μερών και ενίσχυση της θέσης τους στη διαδικασία λήψης αποφάσεων, ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας κατά μήκος του ποταμού· και ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για τη θεσμοθέτηση του πρώτου διασυνοριακού πάρκου άγριου ποταμού της Ευρώπης.
Το MedINA και η Πίνδος Περιβαλλοντική είναι οι κύριοι Έλληνες εταίροι του έργου. Το MedINA δραστηριοποιείται στην λεκάνη απορροής του ποταμού Αώου από το 2012, μέσω της ανάπτυξης του Οικομουσείου του Ποταμού Αώου. Σε αυτό το έργο, το MedINA επικεντρώνεται στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση του ευρύτερου κοινού, εντός και εκτός της Ελλάδας, μέσω της οργάνωσης προβολών της ταινίας ‘Blue Heart: The Fight for Europe’s Last Wild Rivers’, της συμμετοχής σε καμπάνιες, όπως η καμπάνια ‘Προστατεύουμε τον Αώο/Vjosa’, της δημιουργίας ταινιών, όπως η ταινία κινουμένων σχεδίων ‘Αώος: πηγή ζωής για τη φύση και τον άνθρωπο’, της διοργάνωσης συζητήσεων με ειδικούς και της προώθησης αυτού του κρίσιμου ζητήματος στα τοπικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης. Επιπλέον, διεξάγει την απαραίτητη έρευνα και ασκεί θεσμική πίεση σε εθνικό επίπεδο, σε συνεργασία με το Green Tank. Μαζί με την Πίνδο Περιβαλλοντική δημιούργησε μια νομική εργαλειοθήκη για να βοηθήσει τις τοπικές κοινότητες να συμμετάσχουν σε ενέργειες με σκοπό την αποτροπή κατασκευής φραγμάτων, ενώ σε συνεργασία με την εταιρεία Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες ανέπτυξε μία αναφορά για τις κατευθύνσεις του χωροταξικού σχεδιασμού στη λεκάνη απορροής του Αώου, η οποία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν μπορούν να κατασκευαστούν επιπλέον υδροηλεκτρικά έργα στη συγκεκριμένη λεκάνη.