Το Mediterranean Consortium for Nature and Culture (Μεσογειακό Δίκτυο για τη Φύση και τον Πολιτισμό, MCNC) ιδρύθηκε το 2012 και είχε ως στόχο την παροχή υποστήριξης και αναγνώρισης σε σημαντικές πολιτιστικές πρακτικές που συμβάλλουν άμεσα ή έμμεσα στην προστασία της φύσης και στην αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων σε όλη τη λεκάνη της Μεσογείου. Η πρώτη δράση του Δικτύου ήταν η διεξαγωγή μιας Ταχείας αξιολόγησης πολιτιστικών πρακτικών που διατηρούν τη βιοποικιλότητα σε ολόκληρη την περιοχή, αποφασίζοντας τελικά να επικεντρωθεί στον μετακινούμενη κτηνοτροφία ως πολιτιστική πρακτική προτεραιότητας που έχει διαμορφώσει τα τοπία, την κληρονομιά και την ταυτότητα της Μεσογείου.
Μεταξύ του 2013 και του 2015, με την υποστήριξη του Ιδρύματος MAVA, τα μέλη του MCNC πραγματοποίησαν έρευνα για τους νομάδες και μετακινούμενους κτηνοτρόφους στην Ελλάδα, το Λίβανο, το Μαρόκο, την Ισπανία, την Τυνησία και την Τουρκία. Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η μετακινούμενη κτηνοτροφία είναι σημαντική για τη διατήρηση της φύσης καθώς και για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω της μετάδοσης παραδοσιακών γνώσεων και δεξιοτήτων. Ωστόσο, σε μια εποχή οικονομικής κρίσης και κοινωνικοπολιτικών ανακατατάξεων, η μετακινούμενη κτηνοτροφία μπορεί επίσης να συμβάλει συγκεκριμένα στην αειφόρο ανάπτυξη των κοινοτήτων που ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές, βελτιώνοντας παράλληλα τη ζωή των ανθρώπων σε ολόκληρη τη Μεσόγειο μέσω των προϊόντων υψηλής ποιότητας που παράγονται με αυτήν την ιστορική πρακτική.
Στην καρδιά του Εθνικού Πάρκου της Βόρειας Πίνδου στη βορειοδυτική Ελλάδα, το MedINA συνεργάστηκε στενά με την κοινότητα των μετακινούμενων Βλάχων κτηνοτρόφων από τα χωριά Περιβόλι και Αβδέλλα, στην περιφερειακή ενότητα Γρεβενών. Η ομάδα του έργου πραγματοποίησε συνεντεύξεις, κατέγραψε τις καθημερινές δραστηριότητες των βοσκών κατά τη διάρκεια της καλοκαιρινής τους παραμονής στις ορεινές κατοικίες τους και χαρτογράφησε δύο διαδρομές που ακολουθούν δυο μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι της περιοχής για την μετακίνησή τους από τα θερινά βοσκοτόπια στα χειμαδία τους. Επιπλέον, δημιουργήθηκε ένα σύντομο βίντεο και εκπονήθηκε μια έκθεση σχετικά με τη μετακινούμενη κτηνοτροφία στην περιοχή, σε συνεργασία με την Πίνδος Περιβαλλοντική.
Όσον αφορά την ευαισθητοποίηση σχετικά με αυτήν την πρακτική, δημιουργήθηκε μια φωτογραφική έκθεση με τίτλο «Στο Διάβα» (On the Move), η οποία ανέδειξε μέσα από τον φακό τις ζωές και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νομάδες και μετακινούμενοι κτηνοτρόφοι στη Μεσόγειο. Η έκθεση έκανε εννέα στάσεις: Γενεύη, Παρίσι, Τύνιδα, Βύβλος στο Λίβανο, Μαδρίτη και Εξτρεμαδούρα στην Ισπανία, Αθήνα και Μέτσοβο στην Ελλάδα, Άγκυρα, Χαβάη στο Παγκόσμιο Συνέδριο Διατήρησης IUCN και Μαρρακές για την UNFCCC COP22. Οι ελληνικές εκθέσεις «Στο Διάβα» πραγματοποιήθηκαν το 2015 στο Μουσείο Αβέρωφ στο Μέτσοβο και στη συνέχεια στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης στην Αθήνα.
Συνεχίζοντας τη συνεργασία τους, τα μέλη του MCNC επικεντρώθηκαν, μεταξύ 2015 και 2017, στην περαιτέρω τεκμηρίωση και προώθηση της παραδοσιακής οικολογικής γνώσης των μετακινούμενων κτηνοτρόφων, επιδεικνύοντας τους τρόπους με τους οποίους η εποχιακή μετακίνηση και η μετακινούμενη κτηνοτροφία μπορούν να συμβάλουν σε ευρύτερες προσπάθειες αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Επίσης, δημιούργησαν μια στρατηγική άσκησης θεσμικής πίεσης που θα χρησιμοποιηθεί σε εθνικό και κοινοτικό επίπεδο προκειμένου να προαχθούν ευνοϊκές πολιτικές έναντι των μετακινούμενων κτηνοτρόφων. Ταυτόχρονα, τρεις εταίροι -το MedINA, το WWF Βόρεια Αφρική και το SPNL- διεύρυναν την εστίασή τους ώστε να συμπεριλάβουν τους παραδοσιακούς ψαράδες των λιμνοθαλασσών της Μεσογείου, με στόχο την υποστήριξη και την ευαισθητοποίηση σχετικά με τις παραδοσιακές πρακτικές και τους επαγγελματίες αλιείας.
Για αυτό το κομμάτι, το MedINA εργάστηκε στην λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού στη Δυτική Ελλάδα, ένα από τα μεγαλύτερα υγροτοπικά συστήματα των ακτών της βόρειας Μεσογείου και υγρότοπο Διεθνούς Σημασίας όπως ορίζεται από τη Σύμβαση Ραμσάρ. Στην καρδιά της λιμνοθάλασσας βρίσκονται οι ψαράδες, ο τρόπος ζωής των οποίων συμβάλλει στη δημιουργία και διατήρηση ενός μοναδικού και δυναμικού τοπίου που ενσωματώνει τόσο τις τοπικές παραδόσεις όσο και την ιστορία της προσαρμογής μέσα στο χρόνο. Οργανωμένοι σε αλιευτικούς συνεταιρισμούς, οι ψαράδες εξακολουθούν να χρησιμοποιούν παραδοσιακές τεχνικές αλιείας που ονομάζονται ιβάρια ή διβάρια, δημιουργώντας φυσικά ιχθυοτροφεία μέσα στη λιμνοθάλασσα μέσω της χρήσης παγίδων. Το αυγοτάραχο του Μεσολογγίου, που παράγεται σε μικρή κλίμακα από αυτούς τους παραδοσιακούς τύπους αλιείας, είναι μια από τις πιο εμβληματικές λιχουδιές της Ελλάδας.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε μελέτη για την αξιολόγηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτής της τεχνικής αλιείας, καθώς και μια μελέτη σκοπιμότητας σχετικά με τη δημιουργία ενός Πολύ-λειτουργικού Κέντρου Αλιείας μέσω ευρείας συνεργασίας με φορείς και ενδιαφερόμενα μέρη του τόπου. Σε συνεργασία με το Φορέα Διαχείρισης της Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου, πραγματοποιήθηκαν δραστηριότητες περιβαλλοντικής εκπαίδευσης σε τοπικά σχολεία ως μέσο ευαισθητοποίησης των νεότερων γενεών σχετικά με τις αξίες των υγροτόπων. Τέλος, δημιουργήθηκε μια εθνογραφική ταινία με τον τίτλο Άλιμα μέσω της συνεργασίας του MedINA με το Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας. Η ταινία έκανε πρεμιέρα κατά τη διάρκεια του 8ου Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας, όπου το MedINA διοργάνωσε επίσης μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τίτλο «Μικροί Τόποι στον 21ο αιώνα. Παλιές προκλήσεις, σύγχρονες οπτικές». Οι δράσεις του προγράμματος παρουσιάστηκαν σε αφίσα στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο της Διεθνούς Ένωσης Οικολογίας Τοπίου στη Γάνδη, με τίτλο «Αλιευτική κληρονομιά της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού».
Όσον αφορά τη μετακινούμενη κτηνοτροφία, το MedINA στη δεύτερη φάση του έργου κατέγραψε μαρτυρίες από μετακινούμενους κτηνοτρόφους στα βουνά της νότιας Πίνδου, και συγκεκριμένα στα Θεοδώριανα Άρτας. Το 2018 μια παραλλαγή της φωτογραφικής έκθεσης με τίτλο «Στο Διάβα – Πρόσωπα» παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Βωβούσας στη Βόρεια Πίνδο, αυτή τη φορά εστιάζοντας σε πορτρέτα κτηνοτρόφων από τη Βόρεια και Νότια Πίνδο στην Ελλάδα, καθώς και από την Τουρκία, τον Λίβανο, την Ισπανία, την Τυνησία και το Μαρόκο.
Τα αποτελέσματα αυτών των έργων κατέστησαν εφικτά μέσω της συνεργασίας του MedINA με την κοινότητα των μετακινούμενων κτηνοτρόφων του Περιβολιού και της Αβδέλλας στα Γρεβενά και στα Θεοδώριανα Άρτας, του Φορέα Διαχείρισης των Εθνικών Πάρκων Βίκου-Αώου και Πίνδου, της Αναπτυξιακής Υπηρεσίας Τρικάλων (ΚΕΝΑΚΑΠ Α.Ε.), του Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Τζουμέρκων, του Περιστερίου και του Φαραγγιού του Αράχθου, όπως και τους αλιευτικούς συνεταιρισμούς των ιβαριών της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου-Αιτωλικού, ιδίως των ιβαριών Κόμματος και Σχοινιά, καθώς του Φορέα Διαχείρισης της λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου και Ακαρνανικών ορών.
