Το MedINA, με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΔΙΝΕΠΟΚ) του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, διοργανώνει σειρά εκπαιδευτικών σεμιναρίων με θέμα την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά (ΑΠΚ) στο νησί της Λήμνου. Τα σεμινάρια απευθύνονται τόσο στην πρωτοβάθμια όσο και στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και διεξάγονται στο πλαίσιο της διδακτικής περιόδου 2022-2023.
Τα σεμινάρια συνδυάζουν τη θεωρητική προσέγγιση με τη βιωματική εμπειρία μέσα από στοχευμένες δράσεις. Ξεκινούν με διδασκαλία εντός της αίθουσας, όπου εξηγείται με κατανοητό τρόπο και μέσα από παραδείγματα η έννοια της ΑΠΚ και τεκμηριώνεται η ανάγκη διαφύλαξης και ανάδειξής από τους φυσικούς φορείς της και τη νέα γενιά. Συνεχίζονται με επισκέψεις στο πεδίο, όπου οι μαθητές έρχονται σε επαφή με συγκεκριμένες πτυχές και πρακτικές του πρωτογενούς κυρίως τομέα της πολιτισμικής κληρονομιάς της Λήμνου.
Εφαλτήριο για τα σεμινάρια αυτά αποτέλεσε η εγγραφή της τέχνης παρασκευής του μελίχλωρου/μελίπαστου τυριού και του συστήματος της μάντρας της Λήμνου στο Εθνικό Ευρετήριο ΑΠΚ, καθώς και το συνολικό έργο του MedINA στο νησί, που στοχεύει στην αειφόρο ανάπτυξη του νησιού μέσα από την ενίσχυση του αγροδιατροφικού τομέα, την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς και την προστασία της βιοποικιλότητας. παραδοσιακής αυτής γνώσης τόσο σε δημοσιεύσεις όσο και οπτικοακουστικά μέσα.
Το πρόγραμμα “Πάμε σχολείο” σχεδιάστηκε για να διαχύσει αυτό το αποθετήριο γνώσης, να το διαφυλάξει και να προσπαθήσει να μεταλαμπαδεύσει την παραδοσιακή γνώση στο πιο σημαντικό – ίσως – ακροατήριο: στα παιδιά της Λήμνου.
Τα θεωρητικά μαθήματα περιλαμβάνουν τις εξής θεματικές:
- Εισαγωγή στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά, ο ρόλος των φορέων της ΑΠΚ, και η ανάγκη διαφύλαξής της.
- Η μάντρα της Λήμνου και ο ρόλος της στην κοινωνική και οικονομική ζωή του νησιού.
- Παραδοσιακές αγροτικές πρακτικές και τοπικές ποικιλίες της Λήμνου.
- Ήθη και έθιμα, ο κόσμος του κεχαγιά της Λήμνου.
- Η κτηνοτροφική παράδοση και τα τυριά της Λήμνου.
- Η γαστρονομική παράδοση της Λήμνου και ο ρόλος της στη βιώσιμη ανάπτυξη.
- Καλαθοπλεκτική – Τυρβόλια (θεωρητικό κομμάτι).
Τα μαθήματα στο πεδίο είναι τα εξής:
- Φτιάχνουμε τυρβόλια: επισκέψεις στο πεδίο για συλλογή βούρλων και γνωριμία με τη βιοποικιλότητα και το τοπίο της Λήμνου.
- Φτιάχνουμε τυρί: τυροκόμηση εντός του σχολείου και επίσκεψη σε τυροκομείο.
- Φτιάχνουμε ψωμί: επίσκεψη σε μύλο, παρασκευή ψωμιού εντός σχολείου, σε κάποιον φούρνο ή σε σπίτι μαθητών.
- Μαγειρεύουμε με παραδοσιακά προϊόντα της Λήμνου: επίσκεψη σε τοπική βιοτεχνία, μαγειρική στο σχολείο και σε κάποιο εστιατόριο του νησιού.
- Επίσκεψη σε μάντρα και γνωριμία με τον κόσμο του κεχαγιά: οι χώροι της μάντρας, οι καλλιέργειες, τα βοσκοτόπια.
Η δράση υλοποιείται σε επτά σχολεία της Λήμνου και θα πλαισιωθεί από λογοτεχνικό διαγωνισμό, στον όποιο θα ζητηθεί από τους μαθητές να συλλέξουν θρύλους και αφηγήσεις από το οικογενειακό τους περιβάλλον σχετικά με τη μάντρα και τη ζωή γύρω από αυτήν.
